De rijke geschiedenis van Het Nutshuis

Het is teveel eer om koning Willem I uit te roepen tot de initiator van de Nutsspaarbank, maar zijn goedkeuring en steun vormden een krachtige stimulans. De introductie van de Nutsspaarbank maakte een belangrijk deel uit van het pakket aan initiatieven dat de vorst en de staat ontplooiden om de armoede in het koninkrijk terug te dringen.

De Haagse Nutsspaarbank is in haar bestaansgeschiedenis meerdere keren verhuisd. Het eerste kantoor dat de bank liet bouwen was gesitueerd op de hoek van het Westeinde in de Jan Hendrikstraat en heeft slechts enkele jaren gestaan, omdat de gemeente Den Haag besloot onder andere de Jan Hendrikstraat en Torenstraat te verbreden om zo het explosief groeiende verkeer in goede banen te leiden.

Na een lange en meerdere keren onderbroken periode van plannen en bouwen, werd op 17 december 1921 de Nutsspaarbank feestelijk geopend. Het monumentale pand op de hoek van de Jan Hendrikstraat en de Riviervismarkt deed van 1921 tot 1992 dienst als het hoofdkantoor van de Haagse Nutsspaarbank.

Maar liefst 123 jaar was de Nutsspaarbank een mannenbolwerk. De eerste vrouwen traden in dienst tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daarna duurde het nog decennia voordat de eerste vrouw in het bestuur terechtkwam.

Lange tijd was de bank iets voor volwassenen. In de twintigste eeuw kwam daar langzaam verandering in. Spaarpotten van kinderen raakten vol. Het werd tijd de jeugd ervan te overtuigen hun centen en stuivers te storten bij de Nutsspaarbank. 

Ruim vijftig jaar lang kwam de Haagse Nutsspaarbank naar de mensen toe. Eerst in de vorm van de rijdende bijkantoren en later met de Mobiele Service.

Iedereen die bij de Nutsspaarbank spaarde, zal ze herkennen: de spaarbankboekjes. Het is een tastbare herinnering aan de banktijd waar veel spaarders van weleer nog altijd warme gevoelens bij hebben. Hetzelfde geldt voor de speciaal uitgegeven spaarpotjes.

De Nutsspaarbank groeide in de jaren vijftig uit haar voegen. Het bestuur begon daarom na te denken over een nieuw pand. De beoogde locatie was letterlijk om de hoek: aan de Jan Hendrikstraat.

De Nutsspaarbank bleef groeien en zich ontwikkelen. Er werden panden bijgekocht en het hoofdkantoor kreeg een nieuwe bestemming. In 1968 kocht de bank het monumentale buurpand: Riviervismarkt 4. En jaren later ook nummer 3. De beide gebouwen hadden toen al een lange geschiedenis die teruggaat tot de 14e eeuw.

Geld van de bank werd niet altijd met gepantserde busjes van het ene naar het andere filiaal gereden. In onschuldiger tijden sprongen werknemers van de Nutsspaarbank met plastic tasjes vol geld op de fiets. Met tienduizenden guldens reden zij van het hoofdkantoor naar hun bijkantoor.

Toen de Nutsspaarbank ’s Gravenhage in 1992 fuseerde met de VSB Bank, hield de stichting achter de Nutsspaarbank hier een flink aandelenpakket aan over. Deze stichting werd later omgedoopt tot Fonds 1818.

Niemand had een idee hoe mooi Het Nutshuis, met name de Bankhal, uit 1921 was toen tachtig jaar later werd begonnen met een grondige renovatie van het gebouw. Originele details die door de jaren heen onder systeemplafonds en achter voorzetwanden waren verdwenen, kwamen tevoorschijn en werden in ere hersteld.